Mięta często kojarzy nam się z gumą do żucia i pastą do zębów. Jednak ziele to ma o wiele szersze zastosowanie, także w łagodzeniu dolegliwości zdrowotnych np. układu pokarmowego, oddechowego i skóry. Jakie inne właściwości ma mięta i dlaczego warto ją uprawiać samodzielnie?

Mięta – informacje ogólne

Mięta jest rośliną należącą do gatunku jasnotowatych. Rośnie głównie w Europie, Afryce i Azji. Istnieje ponad 20 gatunków mięty. Mogą się różnić wielkością i zapachem, jednak każdą z odmian charakteryzuje silny smak i zapach. Do popularnych odmian zaliczamy miętę polną, miętę zieloną oraz miętę cytrynową. Jednym z najpopularniejszych rodzajów mięty jest mięta pieprzowa, zwana też miętą lekarską. To właśnie ten rodzaj mięty uważany jest za najbardziej korzystny dla naszego zdrowia. Jest też ona często składnikiem pasty do zębów, płynów do płukania, kosmetyków do masażu oraz podobnych preparatów.

Zobacz także: Imbir – właściwości lecznicze, zastosowanie i uprawa

Mięta – właściwości

Mięta posiada dobroczynny wpływ na kondycję naszego organizmu. Za jej właściwości odpowiada szereg substancji odżywczych, które w sobie kryje. Są to przeciwutleniacze, garbniki, fitozwiązki, flawonoidy, mentol, gorycze, karoten, białka, węglowodany, rutyna, witamina A, witamina B1, witamina B3, witamina B9, witamina C, a także składniki mineralne – żelazo, wapń, potas, selen, magnez, fosfor, mangan i cynk.

Mięta – działanie

Mięta, a szczególnie mięta pieprzowa, wykazuje silne właściwości prozdrowotne, m.in. odświeża, działa dezynfekująco, rozkurczowo, przeciwwymiotnie, przeciwbólowo, antybakteryjnie i przeciwpasożytniczo. Nie ma znaczenia, czy jest to mięta świeża czy suszona, siła działania jest podobna.

Wpływ mięty na układ pokarmowy

Mięta pomaga w dolegliwościach ze strony układu trawiennego. Najlepsze efekty zapewnia regularne stosowanie tego zioła. Już dawniej stosowano olejek miętowy na problemy związane z układem pokarmowym. Mięta wspomaga pracę wątroby, pomocna w jej lekkich schorzeniach, reguluje ruchy perystaltyczne jelit, pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci, ma działanie wiatropędne, eliminuje wzdęcia, gazy jelitowe, niestrawność, obniża poziom “złego” cholesterolu, pomaga w nieżycie żołądka, schorzeniach dróg żółciowych oraz przy zapaleniu pęcherzyka żółciowego. Stosuje się ją także przy zespole jelita drażliwego (olejek miętowy wykazuje dużą skuteczność w niwelowaniu objawów), kamicy żółciowej oraz żółtaczce. Ze względu na swoje właściwości antybakteryjne i przeciwwirusowe, mięta to dobra broń w walce z bakteriami takimi jak Salmonella, E. coli i gronkowiec złocisty. Zaleca się także spożywanie mięty osobom, które przebyły zapalenie wątroby. Mięta w formie nalewki, olejku, herbaty lub wyciągu ma działanie rozkurczowe, co zawdzięcza zawartych w niej flawonoidach i olejku eterycznym (w skład którego wchodzi mentol), dzięki czemu obniża napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego. Miętę można spożywać także w postaci “surowej” – liście mięty to doskonały sposób na odświeżenie i oczyszczenie jamy ustnej. Można je także połknąć, o ile są wcześniej opłukane.

Przy ciężkostrawnych posiłkach mięta sprawdzi się w postaci herbaty lub naparu. Herbata miętowa jest lekiem na niestrawność i pozwoli uniknąć przykrych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego po spożyciu zbyt obfitego posiłku. Do jej zaparzenia używamy świeżych liści mięty, w proporcjach 1 łyżka mięty na szklankę wrzątku. Możemy ją pić nawet 3 razy dziennie. Herbata miętowa może być spożywana zarówno na ciepło jak i na zimno.

Inne popularne formy stosowania mięty wewnętrznie to sok z mięty oraz syrop z mięty.

Sok z mięty:

Do zimnej wody dodajemy kwasku cytrynowego. Płuczemy gałązki mięty i zalewamy mieszanką. Pozostawiamy na ok. dobę. Przecedzamy w celu usunięcia mięty, rozpuszczamy w wodzie 1 kg cukru i lekko podgrzewamy. Przelewamy do naczyń i pasteryzujemy przez ok. 20 minut.

Syrop z mięty:

Zagotowujemy wodę z cukrem i kwaskiem cytrynowym. Do gorącej wody wkładamy ok. 30 gałązek opłukanej mięty po czym syrop przykrywamy i odstawiamy na ok. dobę. Po upływie doby miętę wyjmujemy z wody, pozostałość przecedzamy i jeszcze raz zagotowujemy. Gorący syrop przelewamy do przygotowanych naczyń i zakręcamy, nie pasteryzując. Przed podaniem możemy lekko rozcieńczyć wodą mineralną.

Przeczytaj jeszcze: Moringa – zastosowanie i właściwości lecznicze

Wpływ mięty na układ oddechowy

Mięta sprawdza się także jako naturalny lek na schorzenia i infekcje dróg oddechowych przy przeziębieniu i grypie. Ma działanie odkrztuśne, pomaga więc pozbyć się zalegającej w płucach wydzieliny i uciążliwego kaszlu. Radzi sobie też z katarem, udrażniając nos i zatoki. Nadaje się do inhalacji – 3-4 krople olejku miętowego dodajemy do miski z gorącą wodą. Olejek miętowy można stosować w stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła. – nie bez powodu mięta jest składnikiem wielu preparatów na ból gardła. Możemy go też nałożyć na skórę w okolicy klatki piersiowej – pamiętając o tym, że tej metody nie należy stosować u małych dzieci i niemowląt.

Wpływ mięty na skórę

Mięta w postaci olejku łagodzi stany zapalne, świąd i podrażnienia skóry. Pomaga też ujędrnić, ochłodzić, rozkurczyć i znieczulić skórę. Przynosi ulgę poparzonej słońcem skórze, a także po ukąszeniach owadów. Miętę można stosować przy trądziku ze względu na jej działanie antybakteryjne. Pomocna przy opryszczce wirusowej, hamuje jej rozwój, łagodzi powstałe pęcherze i działa przeciwwirusowo. Przy stosowaniu mięty w formie olejku bezpośrednio na skórę należy jednak zachować ostrożność – może ona bowiem wywołać reakcje alergiczne objawiające się świądem, zaczerwienieniem i podrażnieniem skóry. Mięta pomoże nam także w pielęgnacji włosów – pomaga pozbyć się łupieżu, dlatego jest częstym składnikiem szamponów przeciwłupieżowych. Możemy także sami dodać kilka kropel olejku miętowego do szamponu. Wmasowanie olejku w skórę głowy pobudza cebulki włosowe, powoduje szybszy ich wzrost i niweluje ich wypadanie. Olejek miętowy można także stosować w celu nawilżenia i wygładzenia skóry warg. Ziele to wykorzystuje się też do leczenia ran, gdyż przyspiesza ich gojenie. Mięta zniweluje też nieprzyjemny zapach stóp działając odświeżająco i przeciwgrzybiczo, dlatego często jest składnikiem preparatów do pielęgnacji stóp.

Wpływ mięty na układ nerwowy

Mięta znana jest także ze swojego wpływu na nasz układ nerwowy. Pomaga ukoić nerwy, uspokaja, rozluźnia i poprawia nastrój. Wypicie herbaty z mięty przed snem zapewni nam spokojny odpoczynek. Mięta pobudza funkcje mózgu, pomaga kontrolować emocje i eliminować nerwobóle. Pomocna przy ubocznych skutkach podania narkozy – nudnościami i wymiotami.

Mięta, a ciąża

Czy bezpieczne jest spożywanie mięty w ciąży? Ciąża niesie za sobą szereg objawów takich jak nudności i wymioty, przy których korzystne może być stosowanie mięty. W początkowej fazie ciąży kobiety mogą spożywać miętę np. w formie herbaty w umiarkowanych ilościach (2-3 szklanki). W nadmiarze mięta może powodować zgagę, dlatego zaleca się ostrożność.

Mięta – uprawa

Mięta nie jest rośliną wybredną, dlatego łatwo uprawia się ją samodzielnie. Wystarczy ziemia ogrodowa i nasiona. Miętę sadzimy wiosną. Roślina rośnie przez cały rok i bardzo łatwo się rozrasta, dlatego musimy pamiętać o tym, żeby kontrolować jej wzrost. Możemy hodować zioło w doniczkach, pamiętając o tym, by zapewnić roślinie przestrzeń. Nie ma znaczenia, czy uprawę prowadzimy na zewnątrz czy w domu. Zaleca się jednak uprawę mięty w sporej donicy z wyciętym dnem (donicę możemy zakopać zostawiając na wierzchu tylko jej górną część), gdyż roślina potrafi w krótkim czasie zdominować ogród.

Mięta jako przyprawa

Mięta posiada charakterystyczny intensywny smak i zapach, dlatego też musiała znaleźć miejsce w naszej kuchni, a także w produktach na półkach sklepowych. Jest to nieodzowny składnik chociażby odświeżających gum do życia i pasty do zębów. Mięta jako przyprawa sprawdzi się jako dodatek do sałatek, sosów, farszu mięsnego, pierogów, twarogu, ziemniaków, jagnięciny, ryb, deserów czy napojów. Już nasze babcie wiedziały, że wrzucenie kilku liści mięty do mleka podczas gotowania zapobiegnie jego warzeniu się. Woda z listkami mięty to doskonały sposób na zdrowe orzeźwienie w upalne dni.

Przeczytaj także: Żurawina – jakie właściwości lecznicze mają suszone owoce, sok i nalewka z żurawiny

Mięta – przeciwwskazania

Należy uważać, aby nie przedawkować mięty, gdyż poza swoimi właściwościami leczniczymi może także powodować skutki uboczne. Olejek miętowy stosowany w nadmiernych ilościach może wywołać bóle brzucha, nudności i wymioty. Także stosowany na skórę może wywołać podrażnienia u osób o wrażliwej skórze, dlatego bezpieczniej jest go rozcieńczyć np. z oliwą z oliwek lub olejkiem migdałowym. U małych dzieci i osób starszych należy stosować go ze szczególną ostrożnością. Uważać muszą też kobiety w ciąży. Szczególnie niebezpiecznym skutkiem stosowania mięty w nadmiarze jest głęboki sen i zachwianie równowagi.