Imbir lekarski jest gatunkiem rośliny przyprawowej, uprawnej i leczniczej obecnie nie występującej dziko. Należy do rodziny imbirowatych. Posiada jadalne kłącze i jest uprawiany Malezji, Chinach, Indiach, Sierra Leone i na Jamajce. Można go uprawiać w doniczce. Jako przyprawa jest znany w wielu rejonach świata. Stanowi ważny element w kuchni azjatyckiej (m.in. jest nieodłącznym składnikiem curry). Imbir możemy nabyć w sklepach zielarskich i  spożywczych. Do celów leczniczych stosuje się kłącze imbiru w postaci surowej, preparatów, kapsułek i proszku. Picie imbiru dodanego do gorącej wody z cytryną na czczo wspomaga odchudzanie. Herbata z imbiru przydaje się w leczeniu objawów przeziębienia. Dzięki swojemu składowi imbir może być stosowany w leczeniu innych dolegliwości. Jakie składniki odżywcze znajdziemy w kłączu imbiru?

• Witamina A
• Witaminy z grupy B – B1, B2, B3, B6
• Witamina C
• Witamina E
• Witamina K
• Kwas foliowy
• Białka
• Błonnik
• Potas
• Fosfor
• Magnez
• Wapń
• Sód
• Żelazo
• Cynk
• Kwasy tłuszczowe
• Skrobia
• Olejek eteryczny (zawierający zingiberol, który odpowiada za intensywny aromat imbiru oraz związki fenolowe – gingerol i zinferon, które nadają imbirowi jego ostry smak)

Przeczytaj także: Trawa Cytrynowa: Zapach Azji w Twoim Domu i Ogrodzie

Lecznicze właściwości imbiru

Wiele właściwości prozdrowotnych przypisywanych imbirowi zostało udowodnionych naukowo. Należą do nich: wspomaganie odchudzania, działanie przeciwbólowe, przeciwbakteryjne i inne. Najlepszymi właściwościami cechuje się świeży imbir.

Imbir a układ pokarmowy

Kłącze imbiru ma korzystny wpływ na układ trawienny. Można go stosować np. w formie herbaty lub naparu. Wspomaga procesy trawienne, łagodzi bóle żołądka, wzdęcia, pobudza apetyt, wydzielanie śliny, produkcję soku żołądkowego i żółci. Poza tym działa rozkurczowo i zapobiega powstawaniu wrzodów żołądka. Wykazuje działanie ochronne na wątrobę i wspomaga leczenie refluksu przełyku. Poza tym imbir ma korzystny wpływ na stan jamy ustnej – dezynfekuje ją, odświeża i łagodzi ból zębów. Stosowanie imbiru, cytryny i soli przed lub po posiłku wspomaga metabolizm.

Imbir na odchudzanie

Udowodniono, że imbir skutecznie wspomaga proces odchudzania i pomaga pozbyć się cellulitu. Przyspiesza spalanie tłuszczu i przynosi uczucie sytości. Wystarczy dodać sproszkowany imbir do szklanki ciepłej wody, aby zmniejszyć uczucie głodu i dzięki temu spożywać mniejsze ilości pokarmów.

Imbir na infekcje

Imbir to doskonała broń w walce z infekcjami układu oddechowego. Zwalcza infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze. Dzięki swojemu działaniu przeciwzapalnemu, odkażającemu i pobudzającemu produkcję śluzu, wspomaga układ odpornościowy w walce z przeziębieniem, kaszlem, stanach zapalnych gardła, płuc i oskrzeli. Stosowanie naparu z imbiru lub dodanie imbiru do herbaty pozwala także na rozgrzanie i wypocenie organizmu w okresie walki z chorobą. W sprzedaży dostępne są także maści i plastry z imbirem do stosowania na skórę, które rozgrzewają mięśnie i stawy, a także łagodzą ich ból. W stanach zapalnych nosa można stosować imbir marynowany, który przygotowujemy mieląc kłącze imbiru, zalewając je wodą i gotując przez ok. 5 minut. Po tym czasie odstawiamy mieszankę na pół godziny, przecedzamy i stosujemy w formie aerozolu, maksymalnie 5 razy dziennie. Imbir ma także korzystny wpływ na stan dziąseł – zwalcza bakterie jamy ustnej powodujące stany zapalne dziąseł i przyzębia.

Imbir na nudności

Imbir łagodzi nudności związane z chorobą lokomocyjną, chorobą morską i narkozą. Ponadto stosowanie imbiru w ciąży łagodzi poranne mdłości i wymioty. Ważne jednak żeby był to imbir świeży, który możemy dodać do zwykłej herbaty lub zalać wrzątkiem i pić profilaktycznie. Badania wykazały, że stosowanie imbiru jest bezpieczne w okresie wczesnej ciąży – do 20 tygodni. Należy jednak pamiętać, że stosowanie dużych ilości imbiru w ciąży może mieć skutki uboczne, dlatego przed wykorzystaniem imbiru na mdłości związane z ciążą należy skonsultować się z lekarzem.

Imbir na prawidłowe krążenie

Imbir ma korzystny wpływ na układ krążenia. Hamuje zlepianie płytek krwi, przez co chroni przed powstawaniem zakrzepów w naczyniach krwionośnych i przeciwdziała zakrzepicy. Ma działanie przeciwmiażdżycowe i obniża poziom “złego” cholesterolu we krwi. Imbir może także pomóc w obniżaniu wysokiego ciśnienia krwi. W celu wspomożenia układu krążenia należy spożywać świeży sok z imbiru w ilości jedna duża łyżka dwa razy dziennie, wcześniej jednak należy dla bezpieczeństwa skonsultować się z lekarzem.

Imbir a układ nerwowy

Imbir poprawia ukrwienie mózgu, co z kolei wspomaga koncentrację i wydajność umysłu. Ponadto zapobiega atakom migreny.

Imbir na skórę

Kłącze imbiru poprawia także stan skóry i włosów, dlatego czasem stosuje się je w szamponach i odżywkach do włosów. Imbir hamuje starzenie się skóry (jest czasem składnikiem kremów przeciwzmarszczkowych), a także skóry głowy, dzięki czemu włosy mogą rosnąć gęste i zdrowe. Taką odżywkę możemy przygotować samodzielnie. Wystarczy zmielone kłącze świeżego imbiru zmieszać z etanolem i zalać ciepłym olejem winogronowym. Mieszankę odstawiamy na 5 dni, następnie przecedzamy i wcieramy dwa razy dziennie, w ilości odpowiadającej dwóm łyżkom stołowym. Imbir w formie spirytusu pomaga pozbyć się opuchnięć i obrzęków nóg, wrzodów skórnych, opryszczek i ropni. Aby przygotować spirytus z imbirem, należy suszony imbir zalać spirytusem, odstawić na 7 dni, przefiltrować i wcierać w zmienione miejsca.

Sok z imbiru może być także pomocy w leczeniu trądziku i blizn spowodowanych trądzikiem. Można go nakładać na zmienione miejsca i pozostawić na kilka minut, po czym spłukać ciepłą wodą. Herbata z imbiru stosowana wewnętrznie także ma działanie oczyszczające skórę. Należy jednak pamiętać, że w przypadku ciężkich form trądziku, należy przed zastosowaniem kuracji imbirem skonsultować się z lekarzem.

Imbir a libido

Imbir jest też znanym afrodyzjakiem, czyli substancją wspomagającą libido. Roślina podnosi poziom testosteronu, pobudza organy płciowe i wzmaga erekcję.

Imbir na bóle menstruacyjne i nie tylko

Badania udowodniły, że imbir łagodzi bóle menstruacyjne również skutecznie jak np. substancja ibuprofen. Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i przeciwbólowym, przynosi ulgę mięśniom (także po wysiłku fizycznym), stawom, a także łagodzi nerwobóle i objawy choroby zwyrodnieniowej stawów i reumatyzmu.

Imbir a cukrzyca

Badania dowiodły, że imbir może mieć korzystny wpływ na łagodzenie objawów cukrzycy. Codzienne spożywanie 2 g imbiru w postaci sproszkowanej obniża poziom glukozy we krwi na czczo.

Zobacz także: Dziurawiec Zwyczajny – Skarb Polskiej Flory o Magicznych Właściwościach

Imbir – przepisy

Przygotowanie suszonego imbiru: 

Świeży korzeń imbiru ze skórką kroimy na plasterki, wykładamy na blasze i wkładamy do piekarnika nagrzanego do temperatury 100°C. Suszymy plasterki imbiru przez ok. 2-4 godziny. Możemy także użyć suszarki do warzyw i owoców. Latem możemy wyłożyć pokrojony imbir na papierze i suszyć w nasłonecznionym miejscu. Wysuszony imbir wkładamy do ciemnych i szczelnych pojemników.

Przygotowanie imbiru kandyzowanego:

Imbir kandyzowany to doskonały dodatek do niektórych potraw, koktajli i deserów. Nada się także do kompotów i konfitur.

Świeży imbir (500 g) bez skórki kroimy w plastry i wsadzamy do rondla z wodą (1 l), dodając łyżeczkę soli. Gotujemy przez pół godziny. Po tym czasie przecedzamy i pozostawiamy do wystygnięcia. Ugotowany imbir wyjmujemy i przekładamy do innego naczynia. Dolewamy wody i dodajemy ok. 700 g cukru trzcinowego. Gotujemy na minimalnym ogniu do czasu aż imbir będzie prześwitywał, a woda nabierze konsystencji syropu. Ugotowany imbir wykładamy na blasze do wysuszenia. Tak przygotowany imbir kandyzowany wkładamy do szczelnego pojemnika.

Przygotowanie imbiru marynowanego:

Świeży korzeń imbiru obieramy ze skórki i kroimy w cienkie plasterki. Wkładamy do szklanego naczynia i dodajemy odrobinę soli obtaczając w niej imbir. Przykrywamy naczynie i wstawiamy do lodówki na ok. godzinę. Następnie wyjmujemy naczynie z imbirem i odlewamy powstały płyn. Przekładamy plasterki imbiru do małych słoików. Do rondelka wlewamy ocet ryżowy i dodajemy cukier. Gdy mieszanka zacznie wrzeć, zdejmujemy ją z ognia i pozostawiamy do lekkiego ostygnięcia. Następnie wlewamy ją do słoików z imbirem. Czekamy, aż wystygną i wstawiamy do lodówki na co najmniej 2 dni.

Przygotowanie herbaty z imbiru:

Nieduży kawałek świeżego imbiru obieramy ze skórki i kroimy w plasterki lub małe kawałki. Możemy go dodać do zwykłej herbaty lub do naczynia z wrzątkiem. W przypadku drugiej opcji, wodę z kawałkami imbiru gotujemy przez ok. 5 minut. Dla poprawienia aromatu możemy dodać odrobinę cynamonu i kardamonu. Aby polepszyć smak, dodajemy łyżeczkę miodu i plaster pomarańczy.

Przygotowanie syropu z imbiru:

Ok. 2 cm korzenia imbiru i 1-2 ząbki czosnku ścieramy na tarce, dodajemy ok. 100-150 ml wody i soku z jednej cytryny. Pozostawiamy na ok. 5 minut, po tym czasie w całości spożywamy.

Przygotowanie koktajlu z imbiru:

Imbir dobrze komponuje się z takimi owocami jak ananas, cytryna, banan i kiwi, dlatego nadaje się do przygotowania pysznych koktajli owocowych. Kawałki np. banana należy zmiksować w blenderze, dodać plasterek świeżego imbiru bez skórki lub szczyptę imbiru, sok z 1 cytryny, ok. 2 łyżki miodu i kilka kostek lodu. Wszystko razem jeszcze raz zblendować aż konsystencja będzie jednolita.

Imbir – przeciwwskazania

Przed zastosowaniem imbiru należy zapoznać się z przeciwwskazaniami dotyczącymi jego spożywania i skonsultować się z lekarzem. Imbir wykazuje działanie jedynie wspomagające leczenie i nie może zastąpić prawidłowego leczenia dostosowanego przez lekarza. Imbir jest ostrą przyprawą, i może mieć działanie drażniące. Nie mogą go spożywać osoby cierpiące na przewlekłe choroby przewodu pokarmowego, takie jak refluks żołądkowy, wrzody dwunastnicy i żołądka oraz kamienie żółciowe. Mimo że imbir wykazuje działanie łagodzące dolegliwości związane z ciążą, kobiety w ciąży powinny przed jego stosowaniem poradzić się lekarza, gdyż imbir stosowany w nadmiarze może powodować skurcze macicy. Imbir ma działanie rozrzedzające krew i przeciwzakrzepowe, dlatego szczególną ostrożność powinny zachować osoby mające problemy z krzepliwością krwi, przyjmujące leki przeciwzakrzepowe i insulinowe, a także osoby oczekujące na operacje. Imbiru nie należy stosować przy nawracających krwawieniach z nosa. Maksymalna zalecana dzienna dawka sproszkowanego imbiru wynosi 2 g.

Dzieciom poniżej pierwszego roku życia nie należy podawać imbiru. Starsze dzieci nigdy nie powinny spożywać imbiru na czczo i w dużych ilościach.

Imbir – zastosowanie w kuchni

Imbir posiada charakterystyczny, lekko słodkawy aromat i lekko pikantny smak. Imbir w kuchni ma różne zastosowanie w zależności od swojej postaci. Świeży imbir można dodawać do warzyw (np. ogórek, szpinak), owoców (np. banan, kiwi, cytryna, ananas), deserów, kompotów, przetworów, zup, sałatek mięs, ryb i owoców morza. Mielony imbir w proszku z kolei możemy dodawać do ciast, sosów pieczonych owoców czy sałatek owocowych. Starsze kłącza mogą być wykorzystane jako przyprawa do zup, pieczeni, pierników, biszkoptów, a nawet np. kawy. Imbir dobrze komponuje się z przyprawami takimi jak pieprz, liść laurowy, ziele angielskie, gałka muszkatołowa i goździki. Imbir marynowany można dodawać potraw kuchni orientalnej. Imbir jest także wykorzystywany do produkcji piwa ginger ale, wina oraz miodów pitnych.

Imbir – uprawa

Imbir możemy uprawiać w doniczce, gdyż nasz klimat nie sprzyja uprawianiu go przez cały rok na zewnątrz. Do uprawy wykorzystujemy szeroką doniczkę i żyzną glebę kwiatową. Imbir sadzimy wczesną wiosną, używając świeżego i jędrnego kawałka kłącza imbiru. Temperatura otoczenia w początkowym okresie powinna wynosić ok. 21-24°C, po wypuszczeniu kiełków może to być 20°C (możemy wtedy roślinę wystawić na zewnątrz, pod warunkiem że temperatura nie spadnie poniżej 15°C). Mimo że imbir jest rośliną ciepłolubną, nie lubi bezpośredniej ekspozycji na słońce, dlatego jego stanowisko musi być jasne, ale osłonięte przed słońcem. Glebę podlewamy gdy staje się lekko sucha. Nie wolno doprowadzać do przelania rośliny, gdyż jej korzenie z łatwością gniją. Na okres jesienny i zimowy roślinę pozostawiamy w donicy przechowując ją w temperaturze 10°C, by na wiosnę znowu zapewnić jej właściwą temperaturę do wzrostu. W okresie spoczynku nie podlewamy rośliny. Po utracie liści kłącze imbiru możemy też wykopać i umyte przechowywać w chłodnym miejscu. Aby przedłużyć świeżość imbiru, możemy zawinąć go w ręcznik papierowy, umieścić w plastikowej torebce i włożyć do lodówki. Imbir możemy przechowywać do kilku tygodni.

Zobacz także: Słonecznik: Tajemnice Rośliny pełnej Słońca