Jarmuż w Polsce wciąż jest znany bardziej jako roślina dekoracyjna. Niewielu z nas wie, że warzywo to skrywa w sobie sporo składników odżywczych mających korzystny wpływ na nasze zdrowie. Dzięki temu jarmuż zaliczany jest do grupy tzw. superżywności. Na szczególną uwagę zasługują jego właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Poznaj smaczne sposoby na przygotowanie jarmużu i dowiedz się dlaczego powinieneś uprawiać jarmuż samodzielnie.

Jarmuż, czasem zwany także kapustą bezgłową, jest odmianą kapusty warzywnej należącą do rodziny kapustowatych. Znano ją już w starożytności, kiedy to była uprawiana w celach spożywczych i dekoracyjnych. W obecnych czasach nie występuje naturalnie, jest jedynie uprawiana. Jest rośliną o długich i kędzierzawych liściach, które oprócz dekoracyjnego wyglądu posiadają także właściwości lecznicze. Niestety w Polsce właściwości te nie są dobrze znane, dlatego roślinę głównie stosuje się do ozdabiania półmisków i potraw. Jarmuż zaliczany jest do grupy tzw. superfood, czyli superżywności, która posiada wysoką zawartość składników odżywczych korzystnych dla zdrowia.

Istnieje wiele odmian jarmużu różniących się barwą liści oraz smakiem. Jarmuż zwykle zbierany jest późną jesienią i przez całą zimę, gdyż przymrozki sprawiają, że jego liście tracą swoją gorycz i jest smaczniejszy. W smaku jarmuż przypomina kapustę, szpinak i brokuły. Dobrze komponuje się z codziennymi potrawami. Warto spożywać go przynajmniej raz w tygodniu, gdyż jego liście zawierają duże ilości białka, składników mineralnych i witamin. Poniżej poznasz przepisy, które sprawią, że jarmuż na stałe zagości w Twojej diecie.

Jarmuż może być spożywany na surowo. Wtedy należy jednak usunąć jego grube i twarde części, które są nieprzyjemne w konsumpcji. Jeśli chcemy zmiękczyć liście, należy zalać je oliwą z oliwek i zaczekać ok. kwadrans. Niektórym jednak może nie odpowiadać jego gorzki smak. Przepisy na potrawy z jarmużem są zwykle bardzo proste. Należy jednak raczej unikać długiego gotowania i smażenia, gdyż jarmuż poddany obróbce termicznej traci część swoich właściwości leczniczych. Jarmuż najlepiej gotować na parze przez 3-4 minuty i dodawać go do potraw na sam koniec.

Jarmuż nadaje się do sałatek, zup (może stanowić dodatek np. do zupy jarzynowej), dań warzywnych na bazie ryżu, makaronu czy kaszy. Jarmuż możemy także przygotować podobnie jak szpinak, czyli smażąc i blanszując. Sporym hitem są chipsy z jarmużu, a także koktajl z jarmużu. Chipsy z jarmużu są nie tylko smaczne i zdrowe, ale i lekkostrawne. Koktajl z jarmużem, szpinakiem i dodatkiem owoców to prawdziwa bomba witaminowa. Co więcej, taki koktajl daje uczucie sytości na długi czas.

Zobacz także: Bakopa drobnolistna – niezwykła roślina o wielu zastosowaniach

Jarmuż – przepis na koktajl

Jarmuż – koktajl – koktajl lub smoothie z jarmużu to doskonały pomysł na zdrowy i orzeźwiający napój. Do jego przygotowania możesz użyć owoców takich jak jabłka, banany, kiwi, ananas czy truskawki. Możesz także dodać szpinak czy pietruszkę. Wszystkie składniki miksuj przez 2 minuty w blenderze i przelej do szklanki. Smacznego!

Sok z jarmużu – przepis

Do przygotowania soku z jarmużu możesz użyć także szpinaku, pietruszki lub owoców, takich jak jabłka czy kiwi. Wystarczy, że wszystkie składniki (w razie konieczności obrane) pokroisz na kawałki i wyciśniesz w wyciskarce. Pycha!

Przepis na zupę z jarmużu

Jarmuż – zupa: bulion drobiowy gotujemy z dwiema szklankami wody. Dodajemy ziele angielskie i liść laurowy, a następnie pokrojone w kostkę obrane kartofle, seler i marchew. 1 sztukę cebuli kroimy w kostkę i podsmażamy na patelni z dodatkiem masła. Kroimy 40 dag jarmużu i ząbek czosnku na drobne kawałki i całość dodajemy do zupy. Gotujemy aż wszystkie warzywa zmiękną. Dwie lub trzy łyżki śmietany mieszamy z 1 łyżeczką mąki pszennej i dodajemy do zupy. Dodajemy sól i pieprz według uznania.

Przepis na sałatkę z jarmużem

Jarmuż – sałatka: trzy sztuki marchwi ścieramy na tarce. Kroimy cebulę, pomidor i pół opakowania sera feta w kostkę. Wszystko łączymy razem ze szklanką posiekanego jarmużu. Dodajemy 2 łyżki natki pietruszki i polewamy sosem złożonym z 3 łyżek oliwy z oliwek, łyżeczki musztardy i łyżeczki miodu.

Chipsy z jarmużu

Jarmuż – chipsy: aby przygotować chipsy z jarmużu, usuwamy jego twarde części i rwiemy liście na nieduże kawałki. Następnie jarmuż moczymy w oliwie z oliwek, oleju rzepakowym lub rozpuszczonym maśle, przyprawiamy solą (możemy także dodać inne przyprawy takie jak chili, papryka słodka, tymianek czy oregano) i pieczemy na blasze wyłożonej papierem do pieczenia w piekarniku nagrzanym do ok. 40°C przez 5 minut, pilnując aby chipsy się nie przypaliły.

Przeczytaj także: Miodunka Plamista: Tajemnicza Bylina z Leczniczym Potencjałem

Jarmuż – właściwości lecznicze

Jarmuż jest bogatym źródłem przeciwutleniaczy i substancji przeciwzapalnych. Zawiera duże ilości witamin A, C i K oraz witamin z grupy B, karotenoidów, potasu i wapnia. Karotenoidy oraz witamina K zawarte w jarmużu mają działanie przeciwutleniające. Potas wpływa na drożność naczyń krwionośnych, a wapń bierze udział w transporcie krwi do komórek i reguluje ciśnienie krwi. Jarmuż może pochwalić się wysoką zawartością witaminy C, która uszczelnia naczynia krwionośne i obniża poziom złego cholesterolu, jednocześnie chroniąc przed chorobami serca takimi jak miażdżyca. Witamina K zawarta w jarmużu bierze udział w procesie krzepliwości krwi – jej niedobór powoduje obfite krwawienia menstruacyjne, trudne gojenie się ran i krwotoki wewnętrzne.

Jarmuż wspomaga także układ pokarmowy, regulując procesy trawienne, wspomagając perystaltykę jelit i niwelując wrzody żołądka i dwunastnicy. Jest warzywem o niskiej zawartości kalorii. Posiada także więcej wapnia niż mleko, dzięki czemu skuteczniej zapobiega osteoporozie, wzmacnia zęby i kości. Beta-karoten, luteina i zeaksantyna zawarte w jarmużu wspomagają procesy widzenia i zapobiegają tzw. kurzej ślepocie, zespołowi suchego oka i uszkodzeniom powodowanym przez wolne rodniki. Poza tym jarmuż ma korzystny wpływ na stan skóry, włosów i paznokci. Ponadto wzmacnia odporność, ma działanie przeciwbakteryjne, grzybobójcze, przeciwzakrzepowe, regulujące poziom cukru we krwi, a także zapobiegające anemii, ze względu na zawarte w nim żelazo, które bierze udział w produkcji czerwonch krwinek. Ze względu na zawartość kwasu foliowego jarmuż polecany jest kobietom w ciąży. Jarmuż może być stosowany przez starsze dzieci a także osoby starsze.

Jarmuż – środki ostrożności

Jarmużu powinny unikać osoby z zaburzeniami pracy tarczycy, ze względu na zawarte w nim goitrogeny, które spowalniają wchłanianie jodu. Jarmuż nie jest także polecany osobom chorym na kamicę nerkową, gdyż zawiera szczawiany powodujące tworzenie złogów szczawianowo-wapniowych. Surowy jarmuż powoduje gazy i wzdęcia dlatego warto poddać go krótkiej obróbce termicznej takiej jak gotowanie na parze. Nie należy podawać jarmużu małym dzieciom.

Jarmuż – cena i gdzie kupić

Jarmuż możemy dostać w niektórych supermarketach, sklepach ze zdrową żywnością, a czasem też na targu. Za 500 g jarmużu zapłacimy ok. 10 zł. Ze względu na jego trudną dostępność warto uprawiać go samodzielnie na działce.

Jarmuż – uprawa

Jarmuż jest stosunkowo prosty w uprawie. Nie ma wysokich wymagań wobec podłoża, dlatego może być uprawiany na większości gleb, z wyjątkiem kwaśnych, bardzo mokrych, ze słabym drenażem i piaszczystych. Jarmuż jest rośliną odporną na mróz. Niskie temperatury sprawiają, że jego liście tracą swój gorzki smak i są delikatniejsze. Nasiona jarmużu należy wysiewać w maju lub czerwcu – roślinę uprawia się z rozsady którą sadzi się po ok. 2 miesiącach. Na przełomie czerwca i lipca nasiona jarmużu można także wysiać bezpośrednio do podłoża. Jarmuż można uprawiać na stanowiskach gdzie były uprawiane sałata, marchew, cebula, szpinak i fasola, jednak należy unikać stanowisk po innych rodzajach kapusty. Zbiory jarmużu trwają całą zimę. Najpierw zbieramy liście dolne, które są najstarsze. Po przymrozkach roślinę warto okryć. Jarmuż jest stosunkowo odporny na atak szkodników i chorób.